Veel zzp'ers snappen er niets van. In het nieuwe principeakkoord over pensioenen van 4 juni staat dat zelfstandigen zich straks verplicht moeten verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid (aov). Op social media is al een heftige discussie losgebarsten. Wat is er precies allemaal gezegd en geschreven? De feiten op een rijtje.
Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers
Als er goedkeuring komt voor het principeakkoord over de pensioenen, moeten zelfstandigen in de toekomst verplicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) afsluiten. De aov-plicht voor zzp’ers is een wens van de vakbonden, PvdA en GroenLinks. Zij spreken van een ongelijke concurrentiestrijd met vaste werknemers. De werkgevers hoeven namelijk geen premies te betalen voor zelfstandig ondernemers wat het voordeliger voor hen maakt om een zzp’er in te huren. Ook beschouwen zij onverzekerde zzp'ers als een gevaar voor de samenleving.
Pensioen sparen wordt makkelijker voor zelfstandig ondernemer
Een positief punt uit het pensioenakkoord is dat zzp’ers waarschijnlijk eenvoudiger pensioen kunnen gaan opbouwen. Het wordt fiscaal aantrekkelijker om zelf voor pensioen te sparen. Daarnaast wil de overheid vrijwillige deelname aan pensioenfondsen mogelijk maken. Hiermee hopen ze de pensioenopbouw van zzp’ers te stimuleren. Een zelfstandige kan zich nu niet vrijwillig aansluiten bij pensioenfondsen. Alleen werkgevers kunnen dat voor hun werknemers doen.
In het principeakkoord staat geen pensioenplicht voor zzp'ers, wat volgens ZZP Nederland een erkenning is van de zzp-belangen. De eerdere eis van linkse partijen (PvdA, GL, SP) voor een pensioenplicht is hiermee van tafel geveegd. Nu lijkt er dus toch een grote wens in vervulling te gaan van de vakbonden en linkse oppositiepartijen (Groenlinks en PvdA).
Slechts 20 procent zzp'ers verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid
Nederland telt ruim 1 miljoen zzp'ers en slechts 20 procent van hen heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering, blijkt uit cijfers van TNO. De belangrijkste reden die zzp'ers noemen is de hoge premie. Een aov kost al gauw een paar honderd euro's in de maand. Een deel van de zzp'ers heeft wel geld opzij gezet om een mogelijk inkomensgat op te vangen in geval van ziekte of een ongeval. Toch heeft ongeveer 30 procent van de zzp'ers onvoldoende financiele middelen om te sparen voor arbeidsongeschiktheid, blijkt uit cijfers van SEO Economisch Onderzoek.
Zzp'ers oneens met aov-plicht volgens onderzoek ZZP Nederland
ZZP Nederland is het niet eens met de nieuwe afspraken over de verplichte aov voor zzp'ers. Volgens hun eigen onderzoek (mei 2019) is 83% van de zzp'ers tegen een aov-plicht. Een meerderheid van de ondervraagde zzp'ers (88%) vindt een basisvoorziening voor alle werkenden wel een goed idee. De basisvoorziening is een publieke verzekering waaraan alle werkenden meebetalen, waardoor de premie laag en betaalbaar blijft.
Publieke basisvoorziening mogelijke optie voor zzp'ers
Met een basisvoorziening kunnen zelfstandigen zich individueel en vrijwillig verzekeren, in tegenstelling tot de voorgestelde aov-plicht. De basisvoorziening is een verzekering die een basisinkomen uitkeert bij blijvende en volledige arbeidsongeschiktheid. Dit geldt niet voor tijdelijke of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Zzp'ers die ook verzekerd willen zijn voor gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid of een hogere uitkering willen, moeten zich zelfstandig kunnen bijverzekeren. Volgens ZZP Nederland zouden ondernemers de vrijheid moeten hebben om zich aanvullend bij te verzekeren en ook zou het makkelijker moeten worden om als zzp'er geaccepteerd te worden door verzekeraars.
De grote vraag is wat de uiteindelijke invulling van het nieuwe principeakkoord zal zijn en wat voor gevolgen dat gaat hebben voor de zzp'er. We blijven de ontwikkelingen volgen.
