Het is mei en daarom krijgen deze maand miljoenen Nederlanders vakantiegeld. Dat is in het kort een smak geld wat veel werknemers op hun rekening krijgen gestort. Maar ondernemers en zzp’ers natuurlijk niet. Gelukkig is dat niet oneerlijk, want vakantiegeld is in wezen een sigaar uit eigen doos voor de werknemer. Desalniettemin is het wel een handig mechanisme waar ook ondernemers hun voordeel mee kunnen doen. En waar grotere ondernemers wel degelijk rekening moeten houden bij de bedrijfsvoering van hun bedrijf. Allemaal redenen om je ook als ondernemer een beetje te verdiepen in vakantiegeld.
 

Vakantiegeld is wettelijk verplicht voor iedere werknemer

Vakantiegeld is sinds 1969 een verplicht onderdeel van ieder loon. Bovenop ieder brutoloon, wordt verplicht 8% vakantiegeld uitgekeerd. En traditiegetrouw wordt dat geld in mei of juni (vlak voor de vakantie) in één keer uitbetaald. Werknemers krijgen dus in die maanden plotseling een smak extra geld bijgestort op hun rekening. Alsof je een dubbel maandsalaris krijgt.

Dit klinkt als een leuk extraatje, en meestal wordt dit ook zo gezien. Het is echter een sigaar uit eigen doos. Want hoewel werkgevers wettelijk verplicht zijn om 8% vakantiegeld uit te betalen, weet de werkgever dat natuurlijk ook. En de salarissen worden daarop aangepast. Voorbeeld: Als een werknemer €50.000 euro bruto krijgt van een werkgever, dan staat er op de loonstrook dat er €46.296,30 is verdient en daar bovenop €3703,70 vakantiegeld is uitbetaald. (Tip voor alle ondernemers die voor het eerst personeel gaan aannemen: geef aan sollicitanten altijd het salaris inclusief vakantiegeld; dat wordt verwacht en klinkt sowieso beter dan exclusief vakantiegeld).

Vakantiegeld is dus gewoon de benaming voor de bovenste 8% van je loon. Er zit verder geen enkel voordeel aan. Zo wordt belastingtechnisch vakantiegeld gewoon gezien als loon wat wordt uitbetaald en waar je ieder jaar belasting over betaald. Sterker nog, een werkgever is helemaal niet verplicht om vakantiegeld slechts één keer per jaar uit te keren, maar kan dat ook iedere maand doen. Dat wil zeggen dat je gewoon iedere maand normaal je salaris krijgt maar dat de bovenste 8% staat geclassificeerd als 'vakantiegeld'.

Waarom dan toch nog steeds vakantiegeld

Dus vakantiegeld slaat eigenlijk nergens op. Bovendien wordt het door nieuwe werknemers over het algemeen niet op waarde geschat. Zelfs als een nieuwe werknemer het waardeert, dan is het meestal omdat men het principe niet geheel begrijpt. Denk bijvoorbeeld maar aan de nieuwe werknemer die in april begint en denkt “lekker, dan krijg ik in mei direct m’n vakantiegeld!”. Dat klopt technisch gezien wel, maar omdat je maar één maand hebt gewerkt, krijg je ook maar één maand vakantiegeld uitbetaald. Niet echt een vetpot waar men super blij van wordt. Waarom blijft het dan toch zo’n hardnekkig onderdeel van het loon? 

De reden ligt zowel bij de werkgevers als bij de werknemers. Als bestaande werknemers eenmaal vakantiegeld krijgen, dan vinden ze dat op dat moment eigenlijk wel zo prettig. Een werknemer vindt het vaak eigenlijk fijn als er automatisch voor ze gespaard wordt en dat ze dat als een soort onverwacht extraatje krijgen. Dat is niet alleen handig voor de vakantie uitgaven, maar ook voor alle andere uitgaven. Het is fijn om je één maand een stuk rijker te voelen. Als het je netto toch niet uitmaakt, waarom zou je dat dan aanpassen?

Maar ook voor de werkgever heeft vakantiegeld positieve kanten. Want voor een werkgever die één keer per jaar vakantiegeld uitbetaald, zijn de loonkosten in de andere maanden een stuk goedkoper. Het vakantiegeld gedeelte wordt tenslotte opgespaard en uitgesteld tot de uitbetaling in mei. Aan het uitstellen van deze betaling zitten verder geen enkele extra kosten voor de werkgever. Dat geld kan gewoon worden gebruikt voor financiering van andere projecten als een soort gratis kortlopende lening. Zeker voor grote bedrijven kunnen dergelijke ingehouden loonsommen heel veel geld opleveren.

Wat een zzp’er kan leren van vakantiegeld

Vakantiegeld is dus een hardnekkig onderdeel van onze werkcultuur maar heeft tegelijkertijd geen invloed op het daadwerkelijke salaris van een werknemer. Maar belangrijker nog, het is helemaal niet van toepassing op een zzp’er. Dus waarom hebben we het hier dan over? Als het niet van toepassing is op jezelf en je ook niet groot genoeg bent dat je personeel in dienst hebt, waarom schrijven we hier dan een blog over? 

De reden is dat we tijdens wat informele interviews met werknemers die wel vakantiegeld kregen, achter een interessante gedachte kwamen die de meeste werknemers hadden. Werknemers die vakantiegeld kregen vonden dat vooral zo fijn omdat het een spaarpotje representeerde wat ze geheel naar eigen inzicht konden en mochten uitgeven. Natuurlijk kon je het aan een vakantie uitgeven. Maar bijvoorbeeld ook aan een nieuwe bank of om schulden af te lossen. Het was geld wat nog niet bestemd was voor iets en daardoor voelde het een beetje alsof je lot uit de staatsloterij een klein beetje geld uitbetaalde. Niet genoeg om je leven te veranderen, maar wel genoeg om je leven die maand net wat lekkerder te maken.

Dit kleine genot is niet iets wat een ondernemer kent. Natuurlijk zet een ondernemer geld opzij voor onverwachte situaties. Maar dit is iets wat je doet om buffers op te bouwen voor het geval dat er iets onverwachts gebeurt. Die buffers zijn al bestemd voor iets en die zijn ook niet bedoeld voor uitgaven die je zelf kiest. Bovendien moet je dergelijke buffers wel managen. Het is van groot belang dat je goed bijhoudt hoe hoog je buffers zijn en wat de consequentie is als je bijvoorbeeld een keer niet kan werken of als er een onverwachte uitgave moet worden gefinancierd. Vakantiegeld daarentegen wordt gewoon plots bijgeschreven, zonder dat je het hoeft bij te houden of te managen. En dat maakt het zo fijn.

Echter, wellicht kun je dit gevoel als ondernemer wel repliceren. Maak gewoon iedere maand automatisch een bedrag over naar een rekening die je eigenlijk nooit checkt (bijvoorbeeld €100). En maak direct een automatische overschrijving voor een bedrag van 12x dat bedrag terug naar je standaard lopende rekening. Een jaar later krijg je dan een aardig bedrag gestort zonder dat je het verwachtte en zonder dat je hierop gerekend had. En dat geld kun je dan uitgeven zoals jij op dat moment wil. Precies het gevoel wat vakantiegeld een werknemer geeft. Het is natuurlijk maar een illusie en een sigaar uit eigen doos. Maar dat zijn sowieso de meeste leuke dingen in het leven.