Simpele (en goedkope) financiering voor startende ondernemers

by Joris Docter on

Fri 24 Feb

Business tips

Het is iets waar vooral startende ondernemers tegenaan lopen. Je hebt een goed idee, maar hoe begin je? En dan vooral, waar haal je het geld vandaan om te beginnen? Want financiering vinden als beginnende ondernemer is niet makkelijk. Wat zijn de mogelijkheden die je hebt om snel, simpel (en goedkoop!) aan financiering te komen?

Startende ondernemers kunnen eigenlijk geen zakelijke financiering krijgen

Lang, lang geleden heb ik op de universiteit een vak Entrepreneurship gevolgd. Een belangrijk onderdeel van dit vak was financiering vinden voor een (hypothetisch) op te richten bedrijf en hiervoor had de universiteit een bankier uitgenodigd die uit ging leggen wat de mogelijkheden waren. Deze bankier begon zijn uitleg door ons studenten aan te moedigen om groot te denken. Hij zei letterlijk: “het maakt niet uit hoeveel je nodig hebt. Zelfs als je een miljard nodig hebt. Als je maar een goed plan hebt, dan financieren wij het.”

20 jaar later kan ik met zekerheid zeggen dat deze man wellicht niet bewust loog, maar wel “full of shit” was (tenslotte werd ook toen al steeds meer engels gesproken op de universiteit). Het maakt niet uit hoe goed jouw plan is. De kans dat een bank jou als starter financiert is zo goed als nul. En om eerlijk te zijn, ze doen überhaupt niet eens hun best om je te helpen. Het standaard antwoord wat ze geven heb ik hieronder van de site van de ING geplukt, maar je krijgt hetzelfde antwoord bij iedere andere bank.

Waarom doen banken zo moeilijk?

Banken doen dus super moeilijk om startende ondernemers te financieren. En ook de meeste andere partijen zijn niet zo gemakkelijk (al zeggen reclames soms wat anders). Maar waarom eigenlijk? De simpele reden is dat een financiering aan een startende ondernemer onbekend terrein is. En onbekend is risicovol en dat wil een financier liever niet hebben.

Het probleem zit hem er natuurlijk in of jij het geld wat wordt gefinancierd wel gaat terugbetalen en dat de financier er winst op kan maken. Voor een financierder is dat bij een startend ondernemer lastig in te schatten. Je hebt tenslotte nog geen (goed) werkend business model waar geld uitkomt. Dus een financier kan niet goed inschatten in hoeverre en wanneer jij het geld kan terugbetalen. Want is jouw bedrijf succesvol? Of ben je één van de vele ondernemers die er binnen een paar jaar al de brui aan geeft? Dat is eigenlijk onmogelijk in te schatten bij een starter en vandaar dat een bank dat liever niet doet.

Bovendien zijn er ook allemaal regeltjes waar financiers rekening mee moeten houden die vanuit de toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) zijn opgelegd. Zo zijn sommige financieringen aantrekkelijker dan anderen, omdat DNB wil dat financiers meer eisen stellen aan starters. Dat maakt dat het voor een bank niet aantrekkelijk is om aan jou geld te lenen. Niet alleen moeten ze heel veel regels controleren, ze worden bovendien gedwongen door DNB om relatief veel geld achter de hand te houden voor het geval jij de lening niet kan terugbetalen (risicokapitaal in de kapitaalbuffer van de bank). Dat alles maakt jouw lening extra duur voor de bank.

De regeltjes van de DNB hebben heel veel invloed op of je wel of geen lening krijgt. Probeer maar eens een hypotheek af te sluiten. Als je in loondienst bent, is dat relatief makkelijk en krijg je snel antwoord van een bank. Als je echter zzp’er met een eenmanszaak bent of bestuurder van een BV, dan wordt dat direct een stuk lastiger. Zelfs als je voor de rest precies dezelfde situatie hebt. De DNB regels schrijven dit nu eenmaal voor. Daarom een goede tip voor starters: koop je huis voordat je ondernemer wordt. Dan is je hypotheek een stuk goedkoper en gemakkelijker geregeld. Bovendien zeggen de regels van de DNB niets over als de situatie veranderd na afsluiting van de hypotheek. Dus als jij in week 1 een hypotheek afsluit en in week 2 je baan opzegt, dan hou je dezelfde voorwaarden voor je hypotheek.

Het verschil tussen BVs en eenmanszaken bij het krijgen van financiering

Een ander belangrijk gegeven of je wel of geen financiering krijgt is welke bedrijfsvorm je hebt gekozen. De meeste starters kiezen voor een eenmanszaak in plaats van een BV. Maar ook die keuze heeft consequenties of je wel of geen financiering kan krijgen.

In het kort is het bijna altijd gemakkelijker om financiering te krijgen als je een eenmanszaak bent dan een BV. De reden is dat bij een eenmanszaak je persoonlijk garant staat voor de leningen en schulden van je bedrijf. Als jouw bedrijf de schulden niet meer kan betalen, dan moet je het zelf betalen. Dat is veel kredietwaardiger dan bij een BV. Als een BV z’n schulden niet meer kan betalen, dan moet óf iemand herfinancieren, óf wordt de BV falliet verklaart. Maar de eigenaar van de BV hoeft de schulden van de BV niet zelf terug te betalen.

Een BV heeft namelijk slechts beperkte aansprakelijkheid terwijl bij een eenmanszaak de eigenaar een persoonlijke aansprakelijkheid heeft. Voor een bank of andere financier is het daarom veel veiliger om een eenmanszaak te financieren. Als het bedrijf niet meer kan betalen kunnen ze het geld altijd halen bij de eigenaar. Bij een BV daarentegen kan de financier fluiten naar z’n geld en het is dus ook moeilijker om financiering te krijgen als BV dan als eenmanszaak.

Tegenwoordig is het minder erg (zie hieronder) maar zeker in het verleden was dit problematisch voor startende BVs. Toen bijvoorbeeld Gekko voor het eerst een BV werd, ontstond er een reusachtig probleem omdat veel van de online diensten waar we gebruik van maakte in Sillicon Valley waren. Maar om deze diensten te kunnen afsluiten moest je een creditcard hebben, omdat ze iDeal niet kennen in Amerika. Onze huisbank wilde echter onder geen beding een creditcard aanbieden aan bedrijf wat minder dan 2 jaar bestond. Zelfs het feit dat het bedrijf eerst een VOF was die wel een creditcard mocht hebben, was niet voldoende. Noodgedwongen hebben de partners van Gekkode eerste twee jaar hun persoonlijke creditcards moeten gebruiken om dit soort diensten te kunnen afnemen.

Persoonlijke leningen aangaan

Je bedrijf is dus makkelijker te financieren als je zelf garant staat dan wanneer je het puur zakelijk probeert te houden. De makkelijkste en meest goedkope financiering voor een startende ondernemer is daarom dat hij of zij zelf de lening aangaat. Dat is bovendien ook vaak de meest goedkope manier van financieren omdat hier vaak wettelijke beschermingen voor gelden. Zo kennen persoonlijke leningen een wettelijk maximaal rentetarief wat weer niet geldt voor zakelijke rekeningen.

Het gemakkelijkste soort snelle financiering is bijvoorbeeld rood te staan op je betaalrekening. Banken zijn relatief gemakkelijk in het verstrekken van dit soort krediet en je kan hiermee de eerste paar duizend euro snel financieren. Meestal hoef je alleen een vinkje online om te zetten bij je huidige bank. De rente die je over rood staan moet betalen, is hoog (boven de 10%). Maar dat valt nog mee als je het vergelijkt met andere type leningen.

Tja, het klinkt nu een beetje alsof we je aanraden om rood te staan. Dat doen we absoluut niet. Echter, als je als starter externe financiering wil aantrekken, dan is dit een van de weinige officiële kanalen waar je geld kan lenen. Mocht je echter van vrienden of familie geld kunnen lenen, dan is dat meestal goedkoper. Bovendien, als je onverhoopt niet terug kan betalen, is het financieel ook minder ernstig. Al zet dat wellicht wel je vriendschap op het spel zet.

Creditcards en producten op afbetaling

Een andere belangrijke manier om je bedrijf te financieren is via credit cards. Via je creditcard kan je zo een paar duizend euro extra financiering regelen. Ook dit is natuurlijk duur want de rente is ook hier hoog. Bovendien zijn de vaste servicekosten (die je dus extra per maand moet betalen) ook hoog en vaak hoger dan bij een bankrekening. Rood staan is dus vaak nog steeds voordeliger. Bovendien kun je als startende BV wellicht tegenwoordig een creditcard krijgen, maar alleen met een heel beperkt limiet (ruim onder de 1000 EUR). Dat helpt dus niet echt bij het financieren van je bedrijf. Dus ook hier moet je gebruik maken van creditcards op eigen naam.

Naast aankopen via creditcards zijn er ook andere methoden om aankopen te doen op afbetaling. Denk bijvoorbeeld maar aan een nieuwe telefoon die je maandelijks met je abonnementskosten aflost. Maar er zijn nog veel meer mogelijkheden van “buy now, pay later”. Echter, wij krijgen sterk de indruk dat deze financieringsmogelijkheden nog onaantrekkelijker zijn dan betaling via de creditcard. Dus bezint eer gij begint.

Een voordeel van financieren via creditcard en op afbetaling is dat je dit meestal naast de financiering via je bankrekening kan doen en/of andere schulden. Dus je kan schulden “stapelen” om zo meer financiering te kunnen krijgen. Maar zoals we hieronder verder zullen uitleggen, is dit natuurlijk echt iets om heel goed over na te denken voordat je deze route gaat bewandelen. Het stapelen van schulden is dé manier om in de schuldsanering terecht te komen of, nog erger, in een persoonlijk faillissement.

Als een BV kun je aandelen uitgeven

Mocht je nu een BV hebben opgericht, dan heb je daar nu wellicht een beetje spijt van als je het bovenstaande hebt gelezen. Tenslotte zijn de financieringsmogelijkheden een stuk beperkter. Echter, je hebt wel één voordeel ten opzichte van een eenmanszaak: je kan aandelen in je bedrijf uitgeven.

Aandelen zijn simpel gezegd stukjes eigendom in het bedrijf die je verkoopt aan anderen. Net als de aandelen Shell die je op de beurs kan kopen. Het voordeel is dat je als ondernemer weinig risico loopt. De aandelen betalen alleen uit als het bedrijf winst maakt en er dividend wordt uitgekeerd. En dat is niet verplicht waardoor je minder snel in de problemen komt als het even wat minder goed gaat. Bovendien staan alle rechten en plichten van aandeelhouders duidelijk opgeschreven in de wet en in de statuten van je bedrijf.

Het nadeel van aandelen is dat het duur is om ze uit te geven. Je moet daarvoor naar een notaris. Meestal geef je dus die extra aandelen uit bij oprichting van de BV, aangezien je daarvoor toch al langs de notaris moet. Belangrijker is echter dat bij een beginnend bedrijf geen enkele professionele partij überhaupt geïnteresseerd is om aandelen in jouw startende onderneming te kopen. Dat is veel te risicovol. Dus de enige manier waarop je aandelen kan uitgeven is als je vrienden of familie zo gek krijgt om op deze manier in jouw bedrijf te investeren.

We hebben vaak gehoord van beginnende BVs die een financieringsconstructie opzetten waarbij een schuld door de BV werd aangegaan die bij succes van de onderneming kon worden omgezet in aandelen. Een beetje het beste van beide werelden. Dit lijkt slim, maar dat is het in praktijk eigenlijk nooit, voor geen van de betrokken partijen. De reden is dat op het moment dat het slecht gaat met de BV er een schuld op de BV zit. Die schuld moet eerst worden terugbetaald worden en daarom zal niemand anders de BV gaan financieren (waarom zou je een bedrijf financieren als die jouw geld gebruikt om iemand anders terug te betalen?). Daarom is de kans dat een BV bij een dergelijke constructie failliet gaat veel groter dan als je aandelen zou uitgeven en dan kan iedereen naar zijn geld fluiten. En mocht het een succes zijn? Dan maakt het niet uit aangezien de schuld dan toch wordt omgezet in aandelen. Ons advies dus, niet dergelijke financieringsconstructies aangaan.

Je klant vooraf laten betalen

Maar wat nu als je als starter een heel goed bedrijfsplan hebt en je nog voor je bent begonnen je eerste klanten al hebt? Wordt het dan makkelijker? Helaas is het antwoord hierop maar een klein beetje. Zelfs al zijn de vooruitzichten voor jouw bedrijf zo goed, nog steeds blijft het super moeilijk om financiering los te krijgen. Financierders weten nu eenmaal niet of je de waarheid spreekt of dat het toch niet zo rooskleurig is als jij doet voorkomen.

In dat geval is het best een slim idee om je toekomstige klant te vragen of hij/zij niet vooraf wilt betalen voor de diensten die jij gaat leveren. Dat lijkt wellicht wat onbeleefd, maar dat is helemaal niet zo gek. Tenslotte, jouw klant heeft er baat bij als jij jouw diensten en producten gaat leveren. Want je klant geeft al aan dat hij deze wil afnemen. Waarom helpt de klant dan ook niet met het financieren van dit alles? Dan gaat waarschijnlijk alles sneller en goedkoper. Sterker nog, het feit dat een klant jouw bedrijf vooraf wil financieren is juist een teken dat je bedrijf waarschijnlijk succesvol gaat worden (voor meer daarover lees ons blog over bedrijfsplannen van startups).

Factuur Financiering gebruiken

Veel bedrijven willen jouw bedrijf echter niet vooraf financieren. Sterker, ze betalen je ook niet direct uit op het moment dat jij jouw diensten hebt verleent en een factuur hebt verstuurd. Het kan dan zo één tot drie maanden duren voordat jij eindelijk jouw geld hebt. In dat soort gevallen zou je er ook over na kunnen denken om gebruik te maken van Factuur Financiering.

Op Gekko kun je facturen die je verstuurd hebt maar die nog niet betaald zijn, gebruiken voor financiering via de Rabobank. De factuur wordt dan direct aan je betaald in plaats van dat je moet wachten tot je klant betaald. De voordelen hiervan zijn dat deze manier van financieren ongeveer even duur is als rood staan op je rekening. Bovendien is het overzichtelijker voor jou als ondernemer omdat je alleen een lening aangaat voor het bedrag waarvan je uitgaat dat later jouw klant je zal gaan betalen. De kans dus dat je hierdoor in de problemen komt, lijkt een stuk minder (voor meer informatie over factuur financiering, lees ons blog hierover). Voor Gekko was dit in ieder geval wel de reden om deze mogelijkheid aan te bieden aan onze gebruikers. Maar blijf waakzaam! Want ook dit soort financiering kan je in de problemen brengen.

Financiering vinden als starter is moeilijk en niet zonder risico

Als laatste willen wij nog maar een keer herhalen dat financiering voor starters heel moeilijk is. Als je meer dan 10.000 euro nodig hebt voor je bedrijf, dan lukt dat eigenlijk niet zonder de hulp van vrienden en familie. Bovendien ben je bijna altijd gedwongen om voor dergelijke financiering persoonlijk garant te staan. En dat kan er zomaar voor zorgen dat niet alleen jouw bedrijf failliet gaat, maar jijzelf ook persoonlijk failliet kan gaan met alle consequenties van dien.

Wees daarom heel voorzichtig met het financieren van je bedrijf. Dit stuk was bedoeld om je verschillende opties te geven, niet om je te overtuigen om die opties ook te nemen. Geld lenen, kost geld. En soms zelfs meer dan geld. Dus bezint eer gij begint.