De kogel is door de kerk: de Wet DBA wordt vervangen. Deze nieuwe wending in het regeerakkoord heeft een aantal gevolgen voor zzp’ers. Zo komt er een minimumtarief, een opt-out mogelijkheid en een opdrachtgeversverklaring die je kunt invullen via een webmodule. In deze blog zetten we kort uiteen wat het kabinet van plan is.

Wat is de Wet DBA ook al weer?

De Wet DBA staat voor Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties. Deze wet is door het vorige kabinet in het leven geroepen om zelfstandigen te beschermen tegen ‘uitbuiting’ van hun diensten. Het vorige kabinet vond namelijk dat er te veel ‘schijnzelfstandigen’ op de markt waren.

Het kabinet kreeg signalen dat veel zelfstandigen niet daadwerkelijk hadden gekozen voor het ondernemerschap, maar min of meer gedwongen werden door hun opdrachtgevers. Zoiets als: “Wil je voor mij werken? Dan moet je maar ondernemer worden!” Want als opdrachtgevers je niet aannemen maar je inhuren als zelfstandige, hoeven zij ook geen sociale premies te betalen. En dat scheelt zo’n twintig procent in de kosten.

Er zat echter ook nog een addertje onder het gras. Zelfstandigen moeten zelf voor hun sociale verzekeringen en oudedagsvoorziening zorgen. Er was echter een grote groep zelfstandigen die te weinig verdiende en in veel gevallen de premies niet konden betalen. Daarom waren er heel veel zelfstandigen die geen enkele verzekering hadden en het kabinet was bang dat dit in de toekomst heel veel geld ging kosten. Uiteindelijk kijkt iedereen tenslotte naar de overheid als ze in de problemen komen.

Zzp’er waardevol voor economie

De Wet DBA werd dus in het leven geroepen om deze misstanden aan te pakken. Maar zo gemakkelijk was dat nog niet. Ook al wilde het oude kabinet dat er minder sprake was van uitbuiting en minder onverzekerde zelfstandigen, ze begrepen ook heel goed dat al die zelfstandigen waardevol zijn voor de Nederlandse economie. Omdat zij vrij flexibel en gemakkelijk tijdelijk inzetbaar zijn, zorgen de ruim 1,2 miljoen zzp’ers in Nederland ervoor dat onze economie op rolletjes loopt.

Met de Wet DBA probeerde de overheid deze twee problemen op te lossen. In de praktijk betekende dit dat zzp’ers die als zelfstandige wilden werken, een modelovereenkomst moesten tekenen met iedere opdrachtgever. Middels deze overeenkomst stelde de overheid vast dat je als zelfstandige werkte en dat er geen sprake is van een verkapt dienstverband.

Nu kun je je voorstellen dat aan deze aanpak nogal een bezwaar zit. Want als er 1,2 miljoen zzp’ers zijn, hoeveel modelovereenkomsten moeten dan niet worden getoetst? Al snel bleek dat deze nieuwe wet alleen maar onrust en verwarring bracht. Om die reden is er in het regeerakkoord 2017 (10 oktober) afgesproken om de Web DBA af te schaffen.
 

Vervanging wet DBA: een nieuwe wet

Nu komt er dus een nieuwe wet. Deze wet moet nog steeds zzp’ers de zekerheid bieden dat er geen sprake is van een dienstbetrekking, oftewel een ‘schijnzelfstandigheid’. De wet gaat de volgende nieuwe onderdelen bevatten:

1. Altijd een arbeidsovereenkomst bij een laag tarief en lang contract

Wanneer je als zzp’er tussen de 15 en 18 euro per uur verdient en een overeenkomst hebt van langer dan drie maanden, is volgens de nieuwe wet sprake van een arbeidsovereenkomst. Ook val je onder deze regel als je reguliere bedrijfsactiviteiten verricht. Het tarief is nog niet officieel bepaald, maar zeker is dat voor iedereen hetzelfde tarief zal gelden.

2 Opt out voor opdrachtgevers bij een hoog tarief en kort contract

Voor zzp’ers die juist een hoog tarief hanteren en relatief korte contracten aangaan (korter dan een jaar), zal voor de opdrachtgever een opt out voor de loonbelasting en werknemersverzekeringen worden ingevoerd. Hierbij geldt dus wel dat je als zzp’er geen reguliere bedrijfsactiviteiten mag vervullen. Het kabinet denkt bij een ‘hoog tarief’ aan 75 euro per uur.

3 Opdrachtgeversverklaring voor de ‘tussengroep’

Voor de zzp’ers die onder geen van beiden groepen vallen, is een andere regel van toepassing. Bijvoorbeeld als je boven het lage tarief uitkomt, maar onder het hoge tarief zit. Of als je contractduur afwijkt van bovenstaande regels. Deze zzp’ers kunnen een ‘opdrachtgeversverklaring’ tekenen. Deze verklaring zal ingevuld worden via een webmodule. Het geeft opdrachtgevers vooraf de zekerheid dat zij geen loonbelasting en premies werknemersverzekeringen hoeven af te dragen.

Overgangsperiode nieuwe wet

De nieuwe regel zal niet van vandaag op morgen worden ingevoerd. Bovendien zal na invoering van de nieuwe wet, de oude wet eerst nog gefaseerd worden afgebouwd. Dit betekent dat je als zzp’er nog een jaar hebt van overbrugging. In dat jaar zullen geen boetes worden opgelegd.

Meer zekerheid voor zzp'ers

Het kabinet wil onderzoeken of de ondernemersovereenkomst kan worden ingevoerd in het burgerlijk wetboek. Dit zou de positie van zelfstandig ondernemers kunnen verhelderen en verstevigen.  

Daarnaast wil het kabinet ook in gesprek gaan met verzekeraars om te zorgen dat er een beter verzekeringsaanbod komt voor zzp’ers. Zij vinden het van belang dat zzp’ers een bewuste keuze moeten kunnen maken om zich wel of niet te laten verzekeren en dan vervolgens ook toegang hebben tot de verzekeringsmarkt.